Ciemna strona podcastingu

Dzisiaj będzie nieco mnie optymistycznie o podcastingu, zwłaszcza polskim. Troszkę już poznałem temat od obu stron - i jako odbiorca, i jako nadawca. I chociaż nadal podtrzymuję zdanie, że podcasty to świetna rzecz i bardzo wiele kanałów jest fantastycznych (a pewnie jeszcze wielu nie odkryłem), to jednak nie sposób nie zauważyć, że to nieco dziwne poletko ludzkiej działalności.

Z jednej strony widać wyraźną presję na wciąganie ludzi do podcastowania. Każdy (w tym także ja, oczywiście) jest mamiony tym, jak łatwo jest założyć własny podcast, nagrać pierwsze odcinki i poczuć się jak nie przymierzając radiowy reporter. I to z grubsza jest prawda - założenie podcastu w jednym z darmowych serwisów, takich jak https://anchor.fm/, to kwestia kilku kliknięć, wypełnienia kilku pól i dodania obrazka. Nagrywać da się w obecnych czasach nawet smartfonem (choć nie polecam), ale i mikrofony na USB nie są wcale drogie, za to do kupienia w każdym większym markecie z działem elektronicznym. Wystarczy mieć pomysł, zainwestować na początek kilkadziesiąt złotych i można zaczynać.

Schody zaczynają się jednak po kilku odcinkach (nie bez powodu granicą jest siedem odcinków, a ostatnio nawet liczba ta spadła do trzech). Potem zaczyna brakować czasu, ochoty, pomysłów lub pojawia się zniechęcenie. Zniechęcenie stąd, że po pierwsze zaczynamy słyszeć, że technicznie nasze odcinki odbiegają (często znacznie) od jakości tych najpopularniejszych czy najlepszych podcastów. Po drugie, zaczynamy rozumieć, że nie wystarczy usiąść, nagrać kwadrans gadania o czymś i posłać to w świat.

Po trzecie, nie wiem, czy nie najważniejsze, brakuje atencji. Podcasty, inaczej niż media społecznościowe, Facebook czy Instagram, nie zapewniają sygnałów zwrotnych. Słuchacze nie mają (zwykle) możliwości reakcji, klepnięcia w "lubię to" czy napisania komentarza - oczywiście, mogą to zrobić, jeśli zintegrujemy podcast z którymś medium społecznościowym, ale wymaga to pewnego wysiłku, bo z podcastów korzysta się inaczej, niż z YouTube'a - w osobnej aplikacji, więc trzeba się przełączyć, odszukać profil twórcy, wpisać komentarz czy zareagować.

Wreszcie, po czwarte, podcasty trudno jest monetyzować, czyli na nich zarabiać. Liczba słuchaczy jest zbyt mała, by liczyć na jakieś zarobki z "tantiem" (np. od Spotify), a dodatkowo słuchacze są przyzwyczajeni do tego, że podcasty w większości są wolne od reklam (!). Wprawdzie znajdziecie wiele szkoleń, które "uczą", jak zarabiać, jak rozwijać podcastowy biznes, jednak trudno oszacować, jak jest ze skutecznością przekazywanej tam wiedzy. Inna sprawa, że szkolenia właśnie są często zarobkową działalnością, która opiera się na tworzeniu świetlanej wizji podcastu jako świetnego pomysłu na życie i biznes - i tak się to wszystko kręci.

I wielka szkoda, zwłaszcza tego ostatniego, finansowego aspektu. Bo właśnie z tego powodu podcasty cierpią - nie mogą być bowiem priorytetem. Jeśli trzeba zarabiać na chleb, to podcast zawsze przegra, bo on tego chleba nie zapewni. Może być co najwyżej poboczną działalnością, a taką porzuca się łatwiej niż coś najważniejszego. Stąd wiele podcastów kończy tak wcześnie, inne po kilkunastu, kilkudziesięciu odcinkach - zwykle po cichu, bez wyjaśnienia, bardziej zawieszone niż zamknięte. Może autorzy wierzą, że faktycznie wrócą jeszcze do tego hobby?

Tworzy mi się w tym momencie analogia do blogów - na które też był niegdyś boom, każdy chciał pisać bloga, podzielić się z innymi swoją twórczością. Czy dzisiaj blogi kogokolwiek jeszcze interesują? Ludzie przenoszą się na inne platformy, czytanie staje się "niewygodne", lepsze są obrazki, memy, krótkie filmiki. Obejrzeć, kliknąć "lubię to" i lecieć dalej, dalej, bo życie przecież pędzi przed siebie na złamanie karku... Zresztą, w czasach, gdy każdy jest twórcą, coraz rozpaczliwiej brakuje... odbiorców.

Strasznie depresyjny wpis wyszedł. Ale co zrobić, takie myśli mnie naszły, kiedy - tworząc niedawno listę polecanych podcastów - zdałem sobie sprawę, jak dawno w niektórych z nich nie pojawił się żaden nowy odcinek... Może to naturalna kolej rzeczy, a może faktycznie zniechęcenie wynikające z pozornego braku zainteresowania? Ja mam w zanadrzu odcinków jeszcze do Bożego Narodzenia - a co potem? Czy też się "wypalę"? Zobaczymy. Bloga też przecież prawie nikt nie czyta, a niedługo stuknie mu 10 lat - może po prostu trzeba robić swoje i nie patrzeć na innych?...